Ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu z mocy ustawy podlega:

1. rolnik, którego gospodarstwo obejmuje obszar użytków rolnych powyżej 1 ha przeliczeniowego lub dział specjalny;
2. domownik rolnika, o którym mowa powyżej;
   
3. osoba pobierająca rentę strukturalną współfinansowaną ze środków pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej lub ze środków pochodzących z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich;
   
4. małżonek osoby pobierającej rentę strukturalną współfinansowaną ze środków pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej lub ze środków pochodzących z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, jeżeli wypłacana jest ze zwiększeniem na tego małżonka.
   

Ubezpieczeniem emerytalno-rentowym na wniosek obejmuje się:

1. innego rolnika lub domownika, który podlega ubezpieczeniu wypadkowemu, chorobowemu i macierzyńskiemu w pełnym zakresie, jeżeli złożono wniosek o objęcie go ubezpieczeniem emerytalno-rentowym;
2. osobę, która podlegała ubezpieczeniu jako rolnik i zaprzestała prowadzenia działalności rolniczej, nie nabywając prawa do emerytury lub renty z ubezpieczenia, jeżeli podlegała ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu prze okres co najmniej 12 lat i 6 miesięcy;
3. osobę pobierającą rentę rolniczą z tytułu niezdolności do pracy jako rentę okresową.
   

Powyższe regulacje (poza ubezpieczeniem na wniosek osoby pobierającej rentę rolniczą z tytułu niezdolności do pracy jako rentę okresową) nie mają zastosowania do osoby, która podlega innemu ubezpieczeniu społecznemu lub ma ustalone prawo do emerytury lub renty, lub ma ustalone prawo do świadczeń z ubezpieczeń społecznych.

Składka miesięczna za każdego ubezpieczonego wynosi 10% emerytury podstawowej.

Za ubezpieczonego rolnika lub domownika, o którym mowa w art. 5a ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników (prowadzącego dodatkowo pozarolniczą działalność gospodarczą), składkę opłaca się w podwójnej wysokości.

W przypadku gdy okres podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu jest krótszy niż miesiąc, wysokość składki oblicza się proporcjonalnie do liczby dni podlegania ubezpieczeniu w tym miesiącu.

Rolnik, którego gospodarstwo rolne obejmuje obszar użytków rolnych powyżej 50 ha przeliczeniowych, opłaca dodatkową składkę miesięczną w wysokości:

1. 12% emerytury podstawowej - w przypadku gdy gospodarstwo rolne obejmuje obszar użytków rolnych do 100 ha przeliczeniowych;
2. 24% emerytury podstawowej - w przypadku gdy gospodarstwo rolne obejmuje obszar użytków rolnych powyżej 100 ha przeliczeniowych do 150 ha przeliczeniowych;
3. 36% emerytury podstawowej - w przypadku gdy gospodarstwo rolne obejmuje obszar użytków rolnych powyżej 150 ha przeliczeniowych do 300 ha przeliczeniowych;
   
4. 48% emerytury podstawowej - w przypadku gdy gospodarstwo rolne obejmuje obszar użytków rolnych powyżej 300 ha przeliczeniowych.
   

Miesięczna składka na ubezpieczenie emerytalno - rentowe

W przypadku zmiany obszaru użytków rolnych gospodarstwa rolnego powodującego zmianę wymiaru dodatkowej składki miesięcznej rolnikowi obowiązanemu do opłacania tej składki wydaje się decyzję w tej sprawie.

Podstawa prawna: ustawa z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz.U. z 2008 r. Nr 50, poz. 291 ze zm.).